بایدها و نبایدهای طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ)

بایدها و نبایدهای طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ)

وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران با اشاره به پویا بودن کلاس بندی‌ها در طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) گفت: کلاس‌بندی‌های انجام شده در این طرح باید به صورت مداوم به روزرسانی شود. همچنین اگر کلاس بندی خودروها به صورت سلیقه ای دستخوش تغییر شود، اثربخشی طرح از بین خواهد رفت. هدف این طرح ناوگان کاربراتوری و ناوگان فرسوده است و اگر به هر دلیلی شاهد تغییراتی در این دسته بندی باشیم، طرح موثر نخواهد شد.

وحید حسینی با اشاره به سابقه مطالعاتی طرح کاهش آلودگی هوا گفت: مطالعات این طرح بیش از ۲ سال پیش آغاز شد علاوه بر این طرح، پروژه‌های مشخص دیگری نیز برای کاهش آلودگی هوا با اهداف کمی تعریف شد. اگر تا آن زمان پروژه‌های ملی و حتی پروژه‌های شهرداری برای کاهش آلودگی هوا را مورد بررسی قرار دهیم، پروژه‌ها در حقیقت برنامه کلی بودند که در آن به جزییات اشاره نشده بود.

وی افزود: در تمام این دو سال محاسبات بسیار دقیقی انجام شد و کار به صورت مداوم ادامه داشت تا طرح جامع و کاملی طراحی شود که در این راستا از مشاوران خارجی و داخلی بهره گرفته شد. در حقیقت برای اجرای طرح کاهش آلودگی هوا مجموعه گزارشات درخصوص آلودگی تولیدی توسط منابع آلوده کننده در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران تاکید کرد: منابع تولیدکننده آلاینده در شهر تهران سالانه ۷۶۰ هزار تن آلودگی تولید می‌کند و از این میزان حدود ۸۵ درصد مربوط به خودروها و ۱۵ درصد متعلق به بقیه منابع تولید کننده آلودگی است. البته پدیده ریزگردها نیز وجود دارند که از این اعداد مجزا هستند در حقیقت آنچه که از خارج مرزهای شهر تهران وارد می‌شوند قابل کنترل نیستند.

حسینی ادامه داد: پس از بررسی‌ها مشخص شد حدود ۸۵ درصد این آلودگی از خودروها ناشی شده است. بر این اساس باید برنامه دقیقی درخصوص ناوگان خودروهای شخصی طراحی شود. قطعا بخشی از ناوگان خودروهای شخصی علی‌رغم تعداد محدودشان آلودگی بسیار زیادی تولید می‌کنند. در طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) نیز این تعداد از خودروها به عنوان هدف طرح قرار می‌گیرند تا با اعمال محدودیت بر تردد آنها به سمت پاک شدن هوا گام برداریم. در حقیقت بخشی از خودروها که آلودگی زیادی تولید می‌کنند را حذف می‌کنیم تا از این طریق میزان زیادی از آلودگی هوای شهر تهران برطرف شود.

طرح زوج و فرد طرحی غیرهوشمندانه بود

وی با اشاره به طرح زوج و فرد به عنوان طرحی غیرهوشمندانه افزود: طرح زوج و فرد با مبنای کاهش آلودگی هوا در شهر تهران به اجرا گذاشته شد؛ اما در آن تنها به رقم آخر پلاک خودروها توجه می‌شد و توجهی به میزان آلایندگی خودروها نداشت.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران درخصوص ضمانت اثربخش بودن طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) نیز گفت: برای طرح زوج و فرد از ابتدا مطالعه جدی صورت نگرفته بود؛ اما طرح کاهش با مطالعات گسترده‌ای به روی میز شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور گذاشته شده است تا از طریق آن بخشی از خودروها که فرسوده هستند و آلایندگی زیادی دارند از ترددشان در شهر جلوگیری شود. بی‌تردید اجرای طرح زوج و فرد در درازمدت و به صورت دائم در تمام دنیا نشان داده است که بی‌اثر بوده و تنها برای شهروندان ایجاد محدودیت کرده است.

حسینی ادامه داد: در این طرح تنها برای خودروهایی ایجاد محدودیت می‌شود که آلایندگی آنها نسبت به سایر خودروها بیشتراست؛ به طوری که از حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ خودروی سواری شهر تهران، تنها حدود ۳۰۰ هزار خودرو به عنوان خودروهایی که ۵۰ درصد آلودگی ناوگان حمل و نقل را ایجاد می‌کنند از ترددشان جلوگیری می‌شود.

وی تاکید کرد: در حقیقت این ۳۰۰ هزار خودرو ۱۰ درصد کل ناوگان خودروهای شخصی هستند که نیمی از آلودگی این ناوگان را تولید می کنند. برهمین اساس این ۱۰ درصد در دستور کار قرار می‌گیرند تا در طرح کاهش آلودگی هوا تردد آنها محدود شود.

۹۰ درصد مردم می‌توانند وارد محدوده طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) شوند

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران تاکید کرد: بالغ بر۹۰ درصد مردم می‌توانند در این طرح به محدوده وارد شوند و تنها ۱۰ درصدی که ۵۰ درصد آلودگی خودروهای شخصی را تولید می‌کنند از ورود آنها جلوگیری می‌شود. امیدواریم با اجرای این طرح و توجهی که به تجارب دنیا داشته‌ایم، جذابیت خودروهای فرسوده در شهر از بین برود.

حسینی ادامه داد: یک خودروی کاربراتوری متوسط ۳۰ تا ۴۰ گرم به ازای هر یک کیلومتر تردد در شهر، آلودگی ایجاد می‌کند؛ در حالی که یک خودروی انژکتوری ساخت سال‌های بعد از ۸۳ در کشور به صورت متوسط ۶ تا ۸ گرم آلودگی تولید می‌کند. طرح LEZ در دنیا مورد آزمایش قرار گرفته البته کلاس‌بندی‌هایی که در نقاط مختلف دنیا برای این طرح در نظر گرفته‌ می شود کاملا متفاوت است. برای اجرای این طرح در کشورمان آسان‌ترین کلاس‌بندی را در نظر گرفته‌ایم تا بتوانیم با کمترین هزینه اجتماعی بیشترین اثرگذاری را در کاهش آلودگی پایتخت داشته باشد.

وی تاکید کرد: به دلیل پیشینه مطالعاتی گسترده این طرح و کار کارشناسی که بر روی جزییات آن انجام شده، طرح بسیار کامل و پخته است و پس از بررسی همه جوانب، این طرح به شورای ترافیک شهر تهران و شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور ارسال شد.

آخرین حلقه زنجیره اجرای LEZ پلیس است

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران درباره عدم همکاری پلیس در اجرای طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) تاکید کرد: اگر پلیس اجرای طرح را برعهده نگیرد تمامی زحمات بی‌ثمر می‌ماند؛ این در حالی است که برای اجرایی شدن طرح دوربین‌های پلاک‌خوان، اتصال دیتابیس‌ها و سامانه یکپارچه معاینه فنی در کشور فراهم شده؛ به طوری که اگر کسی در یکی از شهرهای کرج، قم و یا قزوین معاینه فنی دریافت کند در تهران می‌توانیم کلاس خودرو را مشخص کنیم. در حقیقت زنجیره اجرا تکمیل شده و تنها آخرین حلقه این زنجیره که برعهده پلیس است باید کامل شود.

حسینی ادامه داد: آخرین حلقه این زنجیره خودروهایی هستند که به صورت غیرمجاز وارد محدوده می‌شوند و باید برای آنها جریمه صادر شود. پلیس اعلام می‌کند که در مورد این طرح هنوز اقناع نشده. بنابرین این وظیفه کارشناسی ما است که با برگزاری جلسات متعدد در خصوص این طرح، پلیس را اقناع کنیم.

وی درباره زمان اجرای طرح گفت: تلاش بسیاری داریم که از ابتدای آبان‌ماه حداقل بخش‌هایی از این طرح را اجرا کنیم. بی‌تردید نمی‌توانیم با پدیده آلودگی هوا مبارزه کنیم و آمار بسیار زیاد مرگ و میر را در شهر تهران کاهش دهیم؛ مگر با صرف هزینه و تحمل برخی زحمات. این طرح به لحاظ اجتماعی قطعا تبعاتی خواهد داشت و در این مسیر زحماتی را برای مردم ایجاد می‌کند؛ اما اگر به این نکته توجه کنیم که خودروی فرسوده به سایر شهروندان و خانواده خودمان صدمه وارد می‌کند، قطعا در رفتارمان تغییر ایجاد می‌کنیم.

مبارزه با آلودگی هوا هزینه‌های اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی دارد

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران تاکید کرد: مبارزه با آلودگی هوا بی‌تردید هزینه‌های اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی به همراه خواهد داشت که باید شجاعانه این هزینه‌ها را پرداخت کنیم تا شاهد روزهای سالم پایتخت باشیم.

باید تلاش کنیم برای اجرای طرح کاهش آلودگی هوا اختلاف سلیقه های مدیریتی را حل و فصل کنیم

حسینی در تشریح وجود برخی اختلاف سلیقه‌ها به ویژه در اجرای طرح LEZ گفت: در این طرح نهادها و دستگاه‌های زیادی از جمله شهرداری تهران به دلیل نصب دوربین‌ها و تجهیزات دخیل هستند. همچنین مراکز معاینه فنی، وزارت کشور و پلیس در طرح نقش دارند که امروز در سطوح مختلف این نهادها، اختلاف سلیقه‌های مدیریتی وجود دارد که تلاش می‌کنیم این اختلاف سلیقه‌های مدیریتی هرچه زودتر حل و فصل شد. قطعا سوالاتی که پلیس، وزارت کشور و حتی شورای اسلامی شهر تهران مطرح می‌کند، از جنس نگرانی‌هایی هست که باید با آنها پاسخ داده شود. در این راستا سعی می‌کنیم این پاسخگویی را داشته باشیم. قطعا این طرح پیچیده است و برای مردم زحماتی به همراه خواهد داشت و مدیران در سطوح مختلف نیز می‌خواهند ضمن سنجش زحمت وارده به شهروندان، از لزوم اثربخشی این طرح مطمئن شوند.