حقایقی تلخ از بررسی قیمت کراس‌اوورهای محبوب در دو سوی خلیج فارس، شکاف عمیق قیمتی بین تولید و واردات خودرو وجود ندارد!
یک مقایسه‌ای آماری درباره نسبت قیمت‌های ۲۴ کراس‌اوور حاضر در دو بازار ایران و امارات نشان می‌دهد قیمت محصولات خارجی در بازار ایران ۲۰ تا۵۰ درصد بالاتر از سطح تعرفه‌های تجاری وضع می‌شود و ما اساسا نمی‌توانیم خودروهایی با قیمت مناسب تولید کنیم.
همیشه در مراودات عمومی و بازخوردهایی که از مخاطبان حوزه خودرو می‌گیریم، نکته اساسی قیمت تمام شده محصولاتی است که در بازار ایران به فروش می‌رسند. با وجود تلاش گسترده‌ای که صنعت خودروی ایران به ویژه در چند سال اخیر برای افزایش سطح کیفی محصولات و کاهش قیمت‌ها انجام داده اما این مورد همچنان به عنوان اصلی‌ترین انتقاد جامعه از خودروسازان، وجود داشته و دارد.
بررسی بیشتر هفت صبح نشان می‌دهد بازار خودروی ایران در مقایسه با کشورهای حاشیه خلیج فارس با اینکه به لحاظ تنوع تقریبا در سطحی مشابه قرار داشته اما دو سوی خلیج فارسبه لحاظ قیمتی تفاوت ماهوی دارند.
در واقع تعرفه‌های بالا بازار خودروی ایران را با شرایط خاصی روبرو کرده که در عین حفاظت از صنایع داخلی، زمینه افزایش قیمت اتومبیل در سطحی گسترده را فراهم کرده است. این تعرفه‌ها که در کشوری مثل امارات چندان بالا نیستند، باعث شده تا بهای خودروهای واردشده به بازار این کشور بسیار پایین آمده و گاها تا نصف قیمت تمام شده در ایران تنزل یابد.
در واقع، در امارات تقریبا جز یک تعرفه ۳.۵ درصدی برای واردات خودرو، هزینه‌ای از واردکنندگان بابت ورود به بازار امارات نمی‌گیرد اما شرط ارائه خدمات پس از فروش و تامین قطعه را برای واردکنندگان تا ۵ سال بعد از فروش هر مدل، از شرکتهای واردکننده اخذ کرده است.
این در حالی است که تعرفه واردات در ایران کاملا شرایطی متفاوت از امارات دارد. تعرفه‌ی حقوق گمرکی خودروهای هیبریدی ۴ درصد است. برای واردات هر خودرو یا کالای دیگر، ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده و ۴ درصد مالیات علی‌الحساب نیز محاسبه می‌شود.
بدین ترتیب، مبلغ خودرو ابتدا در۱.۰۴ضرب و سپس عدد به‌دست‌آمده در ۱.۱۳ ضرب می‌شود. مبلغ به‌دست‌آمده جدا از هزینه‌ی حمل و نقل، عوارض حمل کردن با کشتی‌‌رانی‌های غیر ایرانی و هزینه‌ی شماره‌گذاری است. این در حالی است که تعرفه‌ی حقوق گمرکی خودروهای عادی زیر ۲۰۰۰ سی‌سی، ۴۰درصد و ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی، ۵۵ درصد است.
ما برای آشنایی بیشتر خوانندگان با وضعیت بازار خودرو در کشوری مثل امارات، دست به یک مقایسه آماری زدیم و در آن به ساده‌ترین شکل ممکن، قیمت هر محصول را در دو سوی مرز بررسی کردیم. با این توضیح که گزارش اخیر با استفاده از اطلاعات وب‌سایت عربی یالاموتور (yallamotor) و وب‌سایت “ایران جیب” بنابر نرخ درهم ۱۱۱۰ تومانی محاسبه شده است.
اینجا می‌شد انتقادات بیشتری را متوجه خودروسازان و واردکنندگان اتومبیل به اشکال مختلف نماییم اما فعلا تنها به همین حد از مقایسه و توضیح بسنده می‌کنیم چون اطلاعات گویای همه چیز است. این شما و این قیمت ۲۷ مدل کراس‌اوور مختلف حاضر در دو بازار ایران و امارات.
چری تیگو ۳ / ام‌وی‌ام ایکس ۳۳
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۶۸ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۷۹.۶۹۰ میلیون تومان
دانگ‌فنگ اچ۳ کراس
قیمت در بازار امارات :۵۷ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۸۰ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۴۵ میلیون تومان
رنو کپچر
قیمت در بازار امارات :۷۴.۷۳۵ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۱۰۶ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران : ۱۲۱میلیون تومان
سانگ‌یانگ تیوولی
قیمت در بازار امارات :۶۱ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۸۵ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۱۱۲میلیون تومان
چانگان سی‌اس۳۵ اتوماتیک
قیمت در بازار امارات :۶۶.۶۰۰ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۹۱ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۶۹ میلیون تومان
رنو داستر
قیمت در بازار امارات :۶۷.۶۰۰ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۹۵ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۱۲۴ میلیون تومان
چری تیگو ۵
قیمت در بازار امارات : ۶۹.۸۲۰ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد :۹۸ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۱۰۱.۵۰۰ میلیون تومان
پژو ۲۰۰۸
قیمت در بازار امارات :۸۲.۱۵۰ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۱۱۵ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۱۲۳ میلیون تومان
نیسان جوک توربو اسپورت
قیمت در بازار امارات :۹۲.۹۶۰ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۱۳۰ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۱۹۰ میلیون تومان
هیوندای توسان ۲.۴ لیتری
قیمت در بازار امارات :۹۳.۵۰۰ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۵۵ درصد : ۱۴۰ میلیون تومان
قیمت نمونه فول ۲لیتری در بازار ایران : ۱۹۵ میلیون تومان
میتسوبیشی ای‌اس‌ایکس
قیمت در بازار امارات :۹۹.۹۰۰ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۱۳۹ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۱۸۱ میلیون تومان
کیا اسپورتیج ۲ لیتری فول
قیمت در بازار امارات : ۱۱۵.۷۰۰ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۱۶۰ میلیون تومان
قیمت نمونه ۲.۴ لیتری فول در بازار ایران :۲۰۵ میلیون تومان
هیوندای سانتافه ۲.۴ لیتری
قیمت در بازار امارات : ۱۵۰.۸۱۰ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۵۵ درصد :۲۳۲ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۲۶۵ میلیون تومان
تولید خودرو در ایران، به نرخ خون!
ب.ام.و ایکس۴ توربو ۲ لیتری
قیمت در بازار امارات :۳۳۷ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۴۰ درصد : ۴۷۱ میلیون تومان
قیمت در بازار ایران :۵۱۰ میلیون تومان
لکسوس آر.ایکس ۵.۳ لیتری
قیمت در بازار امارات :۲۵۹ میلیون تومان
قیمت بازار امارات با تعرفه ایران به میزان ۵۵ درصد : ۴۰۰ میلیون تومان
قیمت نمونه ۲لیتری توربو در بازار ایران :۵۵۰ میلیون تومان
اما ، ذکر چند نکته در پایان این گزارش خالی از لطف نیست:
نگاهی به این آمار و ارقام نشان می‌دهد چرا کشور استرالیا به یکباره و ظرف مدت ۳ سال، کل صنعت خودروسازی خود را تعطیل نمود. صنعت خودرو در ایران رفاه مشتریانش را به بهانه تعداد اندکی اشتغال در خط مونتاژ خودروها، کاملا از بین برده است به طوری که بسته به نوع و سطح امکانات هر خودرو، از ۲۰ تا ۱۰۰ درصد اضافه قیمت را به دلیل واردات یا تولید خودرو به خریدار تحمیل می‌کند.
تولید خودرو در ایران گران تمام می‌شود و برخلاف ادعای مدیران صنعت خودرو، مزیت اصلی ما در ایران نه تولید خودرو که تولید قطعات و نیز تجارت خودرو است.چیزی که از شواهد امر برمی‌آید، ما در شرایط انحصاری فعلی مزیت چندانی در زمینه تولید و صادرات خودروهای اروپایی و یا کره‌ای نداریم. پژو ۲۰۰۸ساخت ایران که فعلا در ایران خودرو قیمتی ۱۰۳ میلیونی داردف در بازار امارات در نمونه فول آپشن کمتر از ۸۳ میلیون قیمت دارد و در عین حال رنو داستر تولید ایران (اگر طبق اعلام مدیران هولدینگ ناصح که شریک ایرانی رنو در تولید خودروهای جدید این برند هستند،) هم قرار است قیمتی ۸۰ تا ۱۰۰ میلیونی داشته باشد، در حالی که نمونه فول آپشن این خودرو در امارات قیمتی ۶۷ میلیونی دارد.
دولت می‌تواند با هدف حفظ اشتغال صنایع خودرویی فعلی، ضمن ممنوعیت واردات هرگونه قطعه و لاستیک به کشور، از شرکای خارجی بخواهد با سرمایه‌گذاری در این بخش مصرفی، ضمن صادرات قطعات به بازارهای جهانی، بازار بزرگ کشور را به صحنه رقابت برندهای روز جهان تبدیل سازد. در واقع دولت اگر دولت با مردم صادق باشد، خطوط مونتاژ مکانیزه و سرمایه‌بر خودرو را با واحدهای کاربر قطعه‌سازی که هم‌اینک حدود ۶۵ درصد کل گردش مالی صنعت خودروی ایران را به خود اختصاص داده‌اند، تعویض می‌کند.
وارد شدن شرکتهای مادر و نه نمایندگی‌های ایرانی رسمی شرکتهای خودروسازی می‌تواند موجبات انتقال دانش فنی خودرو به ایران را در کنار ایجاد سطح گسترده‌ای از اشتغال فراهم کند. نیروهای ایرانی با اجرای چنین طرحی می‌توانند با حضور در شبکه فروش، خدمات پس از فروش و ارتباط با مشتریان شرکتهای بزرگ دنیا، زمینه را برای درک دقیق‌تر و بهتر از بازار ایران و نیاز خریداران فراهم کرده و سطح رفاه جامعه ار افزایش دهند.
یکی از راهکارهای ارائه خودروی ارزان و ایمن به مردم ایران، ورود منابع مالی شرکتهای بزرگ در یک چارچوب رقابتی و از طریق گسترش صنعت لیزینگ است که در اقصی‌نقاط جهان نیز جواب داده و می‌تواند اقشار متوسط و ضعیف ایران را به شدت از فواید خود بهره‌مند سازد.
دیگر اینکه نگاهی به سطح قیمت‌ها و تفاوت بهای تمام شده هر خودرو در دو سوی خلیج نشان می‌دهد در ایران هرچه خودرو لوکس‌تر باشد کشش قیمتی بیشتر شده و فروشنده با سود بالاتر، بهای بیشتر از مصرف‌کننده دریافت می‌کند. در واقع خریدار خودروهای لوکس در مقایسه با خودروهای اقتصادی هزینه بیشتری در مقایسه با بازار امارات پرداخت می‌کند که این به سوداگری واردکنندگان ایرانی و نیز عدم حضور رسمی برندهای اصلی در خاک ایران برمی گردد. وارد شدن شرکتهای مادر به ایران بهای تمام شده هر خودرو را به شدت تنزل می‌دهد و به سطح جهانی آن می‌رساند.
در نهایت اینکه نگاهی به این آمارها گویای حقایق بسیار تلخی است که مستقیما از محل انحصار به خریداران ایرانی تحمیل شده است. با اینکه حمایت بی چون و چرا از صنایع داخلی ، همواره محل نزاع کارشناسان اقتصادی است، مورد ناراحت‌کننده بی توجهی به یک سیاست صحیح برای نیل به اهدافی است که می‌تواند در نهایت منافع بیشتری را از جمله افزایش اشتغال، رفاه بالاتر و ایمنی بیشتر به ایرانیان اعطا کند اما به دلیل وضع تعرفه‌های تجاری و تمایل شدید دولت به کنترل اقتصاد، هیچ‌گاه عملیاتی نشده و موجبات میزان بالایی از نارضایتی در بین خریداران خودرو در ایران را فراهم کرده است.