منابع مالی محدود بانک‌ها برای پرداخت وام خودرو
در روزهای میانی اردیبهشت امسال، شورای پول و اعتبار افزایش وام خرید خودرو را به تصویب رساند و بر اساس این مصوبه در یازدهم خرداد، شیوه‌نامه اعطای تسهیلات خرید خودرو به شبکه بانکی و برخی موسسات اعتباری ابلاغ شد.
بی‌تردید افزایش وام خرید، قدرت خرید مشتریان را افزایش می‌دهد و در شرایط کنونی که بازار خرید و فروش خودرو رکود را تجربه می‌کند، تمکین بانک‌ها از این مصوبه، مشتریان را به خرید تشویق خواهد کرد و باعث بازگشت رونقی نسبی به بازار خودرو خواهد شد.
منابع مالی محدود بانک‌ها برای پرداخت وام مدت‌دار
درحال‌حاضر خبرهایی از اعطای این تسهیلات به متقاضیان شنیده نمی‌شود که یک کارشناس مسائل بانکی دلیل آن را در به‌صرفه نبودن پرداخت این وام برای بانک‌ها عنوان می‌کند. سید بهاءالدین حسینی‌هاشمی در گفت‌وگو با صمتمی‌گوید: درحال‌حاضر امکان اعطای ۱۵ میلیون تومان وام خرید خودرو برای بانک‌ها وجود ندارد زیرا از منابع مالی برای ارائه وام مدت‌دار برخوردار نیستند.
همچنین از آنجا که نرخ سود این وام قطعی است (۲۱ درصد) و برای بانک‌ها به‌صرفه نیست، بنابراین بانک‌ها به نوعی از اجرای آن امتناع می‌کنند. مدیرعامل سابق بانک صادرات اضافه می‌کند: هم‌اکنون بیشتر بانک‌ها منابع کافی در اختیار ندارند و بیشتر آنها به بانک مرکزی بدهکارند که امیدوارم منابع خارجی به کمک ریال بیاید تا با سرمایه‌گذاری در این بخش شاهد نتایج مثبت آن برای رونق اقتصادی و برون‌رفت از رکود باشیم. حسینی هاشمی معتقد است که بانک‌ها به افزایش رونق فروش خودرو کمک می‌کنند و یکی از راهکارهای عبور از رکود این بازار، اختصاص تسهیلات به مصرف‌کننده نهایی برای خرید کالاست. به گفته وی، اعطای وام ۱۵ میلیون تومانی خرید خودرو علاوه بر شکوفایی بازار، منجر به تامین نیاز مصرف‌کننده خواهد شد.
بنابراین این ابلاغ‌ها در مردم انتظار ایجاد می‌کند و با سرپیچی بانک‌ها، بی‌اعتمادی و اعتراض را به دنبال خواهد داشت. این کارشناس مسائل بانکی تصریح می‌کند: سیستم بانکی در شرایط فعلی از یک سو به دلیل افزایش حجم مطالبات معوق و از سوی دیگر به دلیل نداشتن ساختار سرمایه مناسب، امکان پاسخگویی به تقاضای مصرف‌کنندگان را ندارد.
وی به این پرسش که «اگر میزان بهره بانکی وام خودرو افزایش یابد و مدت زمان بازپرداخت کوتاه‌تر شود، بانک‌ها تمایلی برای ورود به این عرصه دارند؟» اینگونه پاسخ می‌دهد: این پیشنهاد می‌تواند تاثیرگذار باشد، همچنین اگر نرخ عقود مبادله‌ای و مشارکتی یکسان شود و مدت آن به ۳ تا ۵ سال برسد، این مشکل برطرف خواهد شد زیرا بانک‌ها راضی خواهند بود که مطالبات خود را در قالب اقساط دریافت کنند.
اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت به خریداران
چندی پیش یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به این نکته که انتظار مردم، ارتقای کیفیت خودرو و مناسب بودن قیمت آن است، برای رسیدن به این مهم پیشنهاد داد تا ۵۰درصد قیمت خودرو به صورت تسهیلات کم‌بهره به مردم اعطا شود.
حسین گروسی در این زمینه بهصمت می‌گوید: برای حمایت از تولید ملی باید راهکارهایی در فروش بهتر خودرو اندیشیده شود، اگر ۵۰ درصد قیمت خرید خودرو از طریق تسهیلات کم‌بهره به مردم داده شود، منجر به رونق صنعت خودرو خواهد شد که برای اجرایی شدن این راهکار باید فرمولی طراحی شود تا مشکلات را از سر راه برداشته و فروش خودرو نیز آسان شود. وی از در دست بررسی بودن این طرح برای مشخص شدن راهکارهای آن خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: برنامه مجلس شورای اسلامی حمایت از تولید ملی است و این تسهیلات باید از طریق خودروسازان، بانک‌ها و دولت تامین شود.
در دنیا این شیوه مرسوم بوده و تسهیلات ارزان‌قیمت در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد.به گفته گروسی، برای برون‌رفت از رکودی که در بازار فروش خودرو به وجود آمده، علاوه بر راهکارهای مالی باید تقویت لیزینگ‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد و خدمات پس از فروش بهتری به مشتریان ارائه شود، چراکه توجه به این مسائل انگیزه مردم برای خریدخودروهای داخلی را تقویت می‌کند.
وام ۱۵ میلیونی کافی نیست
از آنجایی که در ۴ سال گذشته قیمت خودرو ۳ برابر شده، برخی کارشناسان معتقدند برای آنکه قدرت مردم برای خرید خودرو افزایش یابد، میزان وام خودرو نیز باید ۳ برابر شود و به عبارت دیگر از ۷ میلیون به بیش از ۲۰ میلیون تومان برسد. از این رو استاد مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی نیز مبلغ فعلی وام خرید خودرو را پایین می‌داند و به صمتمی‌گوید: با توجه به افزایش قیمت خودرو در چند سال گذشته، وام ۱۵ میلیون تومانی خرید خودرو با هدف افزایش قدرت خرید مشتریان کافی نیست زیرا طیف کمی از خریداران را شامل خواهد شد.
البته اگر وام خودرو با همین میزان عرضه شود، امکان حرکتی در زنجیره تامین و فروش خودرو به وجود خواهد آمد. فضل‌الله جمالو معتقد است اگر در اختصاص وام خودرو حدود ۴۰ تا ۵۰درصد قیمت خودرو با اخذ تضمین‌های لازم در اختیار متقاضیان بانک قرار بگیرد، بهتر خواهد بود، البته به شرط آنکه به صورت صوری و ارائه پیش‌فاکتورهای دروغین نباشد. وی تصریح می‌کند: متاسفانه در گذشته متقاضی برای دریافت وام خودرو پیش‌فاکتوری صوری ارائه کرده و در عمل، خرید خودرو رخ نمی‌داد، بنابراین لازم است شرایطی به وجوداید تا قدرت خرید در جامعه افزایش یابد و شرایط صنعت خودرو وضعیت بهتری پیدا کند. در این میان اعطای وام، به عنوان راهکاری کوتاه‌مدت برای تحریک تقاضا خواهد بود.
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه در حال‌حاضر بانک‌ها علاقه‌ای ندارند تا سرمایه آنها در گردونه تولید قرار گیرد و ارزش‌افزوده ایجاد کند، بنابراین برای پرداخت وام خودرو تمایلی ندارند، می‌گوید: در شرایط طبیعی بانک‌ها نباید منتظر مصوبه دولت برای پرداخت وام باشند بلکه باید خود به عنوان مشوق، تسهیلاتی را در اختیار مردم قرار دهند تا بتوانند در بازار خرده‌فروشی هم ورود کنند. وی اضافه می‌کند: بی‌تردید بازگشت مبلغ وام با توجه به تضمین‌هایی که بانک برای پرداخت اینگونه تسهیلات از متقاضی دریافت می‌کند، تضمین شده است، بنابراین باید در شرایط کنونی بانک‌ها تسهیلات بیشتری را در اختیار مردم قرار دهند تا مصرف‌کنندگان به خرید خودرو تشویق و ترغیب شوند. همانگونه که در دنیا نیز متقاضیان خرید محصولات مختلف نظیر لوازم خانگی و… از بانک‌ها تسهیلات لازم را دریافت می‌کنند، چراکه این روند به بهبود چرخه تولید کمک خواهد کرد.
